جوش ها و آکنه ها حامل چه پیامی برای ما هستند؟ آیا می توان با دریافت پیام شان از وخیم شدن اوضاع آکنه ها جلوگیری کرد؟ نظر محققان و نتایج مطالعات، بر این امر صحه می گذارد که می توانیم تا حد زیادی، دلایل و عوامل موثر بر ایجاد جوش ها را بشناسیم و تا حد زیادی بر کنترل آنها مسلط شویم.
در این مقاله با توجه به نقشه جدید آکنه صورت، می شنویم که جوش ها به ما چه می گویند!
چرا جوش می زنیم؟
جوش یا آکنه در اثر پرشدن منافذ روی پوست که محل خروج مو از پوست هستند ایجاد می شود. این منافذ، ممکن است با سلول های مرده پوست و چربی ترشح شده از همین منافذ، مسدود شود. چربی یا سبوم که از غدد سباسه داخل فولیکول های مو ترشح می شود از خشک شدن پوست جلوگیری کرده و سبب نرمی و صافی آن می شوند اما گاهی به دلایلی، به مقدار بیشتر از حد معمول، تولید می شود و در منافذ تجمع می یابد. منافذ فولیکول های مو ممکن است توسط یک یا هر دوی این مواد، بسته شوند.
چه نقاطی از بدن، بیشتر جوش می زند؟
جوش ها می توانند در هرجایی از بدن ظاهر شوند اما مکان هایی که بیشتر درگیر جوش و آکنه می شوند شامل صورت، گردن، شانه ها، پشت و قفسه سینه هستند. سوابق خانوادگی نیز در ناحیه ای از بدن که درگیر آکنه می شود و همچنین شدت آن، اثرگذار است.
چرا برخی جوش ها متورم و وخیم می شوند؟
با بسته شدن فولیکول ها برخی باکتری ها می توانند آنها را آلوده کرده و رشد کنند. باکتری هایی به نام کاتی باکتریوم که بر روی پوست وجود دارند و به طور معمول آسیب زا نیستند، تحت شرایطی مانند افزایش سبوم پوست به تشکیل آکنه دامن می زنند.
در واقع زمانی که منفذ فولیکول با سلول های مرده و سبوم پر می شود شرایط مناسبی برای ورود این باکتری ها به داخل منفذ و آسیب رساندن به دیواره فولیکول به وجود می آید. این آسیب سبب ایجاد تورم و التهاب و تشکیل آکنه ی شدید می شود.
ترکیبات ترشح شده توسط باکتری ها می تواند در اثر ترکاندن جوش ها یا از بین رفتن دیواره سلول ها به بافت های اطراف آکنه منتشر شده و در آنجا نیز منجر به تخریب سلول ها و ایجاد التهاب شوند. اکنون بهتر می دانید که چرا باید از دستکاری جوش ها اجتناب کنید!
انواع جوش ها (آکنه ها)
در یک نگاه جامع، آکنه ها به دو دسته آکنه های غیرالتهابی و آکنه های التهابی تقسیم بندی می شوند:
آکنه های غیر التهابی
جوش های سرسفید: شامل آن دسته از فولیکول های مسدود شده هستند که در زیر سطح پوست، به شکل برآمدگی کوچک سفید و بدون التهاب دیده می شود.
جوش های سرسیاه: در صورتی که جوش های سرسفید، راهی به بیرون پوست پیدا کنند و به سطح پوست باز شوند، سبوم که در مجاورت هوا قرار گرفته است تغییر رنگ می دهد. این جوش ها همان جوش های سرسیاه و البته بدون التهاب هستند.
آکنه های التهابی
پاپول Papules: دانه های قرمز رنگ بر آمده ای که درواقع، همان فولیکول های موی ملتهب یا عفونی می باشند.
پاسچول Pustules: پاسچول ها، در واقع پاپول هایی هستند که بر روی آن، بخش زرد رنگ یا سفیدرنگِ حاوی مایع عفونی به چشم می خورد. گاهی حاشیه ای قرمز رنگ نیز مشاهده می شود.
ندول Nodules: دانه های بزرگ، سفت و دردناکی که در قسمت های عمیق پوست، قابل لمس هستند نودول نامیده می شوند.
کیست Cysts: کیسه های حاوی عفونت در زیر پوست که معمولا دردناک هستند، کیست نام دارند و شدیدترین نوع آکنه هستند. امکان تشکیل اسکار آکنه، پس از بهبودی ناقص و عدم درمان کیست ها وجود دارد.
شدت آکنه چه پیامی دارد؟
از لحاظ شدت آکنه، سه سطح خفیف، متوسط و شدید وجود دارد که متخصصان پوست و درمانگران با توجه به شدت آکنه، درمان های مناسب را در پیش می گیرند:
خفیف: تعدادی جوش های غیر التهابی سرسفید و سرسیاه با تعداد محدودی جوش های پاپول و پاسچول.
متوسط: تعداد زیادی جوش های سرسفید و سرسیاه به همراه تعداد بیشتری از پاپول ها و پاسچول ها که محدوده بیشتری را نیز درگیر کرده اند. تعداد اندکی نودول و گهگاه کیست، ممکن است مشاهده شود.
شدید: علاوه بر جوش های غیرالتهابی و پاپول و پاسچول ها، نودول و کیست ها به تعداد زیاد و با فواصل نزدیک به هم، روی پوست مشاهده می شوند.
*افراد با شدت آکنه خفیف، معمولا با داروهای بدون نسخه و یا سطوح درمان ساده تر درمان می شوند. در گروه متوسط و به خصوص شدید، ممکن است نیاز به مداخلات متخصصان پوستی و روش های درمانی حرفه ای تر باشد تا علاوه بر کنترل آکنه، از آسیب ها و ایجاد اسکارهای آکنه جلوگیری شود.
علت جوش های صورت چیست؟
اگر چه در نظریات پیشین، به حضور جوش ها در قسمت های مختلف صورت و ارتباط آنها با عدم عملکرد صحیح برخی اندام های بدن اشاره شده است اما تحقیقات علمی که نشان از صحت فرضیات مذکور داشته باشد، موجود نیست.
در حال حاضر پزشکان با نقشه جدیدی از آکنه ی صورت، توصیه هایی برای جلوگیری از پیدایش آکنه دارند.
جوش های خط رویش مو چه می گویند؟
اگر بر روی خط رویش مو در پیشانی، جوش هایی وجود دارد خوب است که به محصولات بهداشتی و پمادهایی که برای موهایتان استفاده می کنید دقت بیشتری کنید. برخی از این مواد ممکن است موجب بسته شدن منافذ و یا ایجاد حساسیت در این قسمت از صورت و در نتیجه سبب ایجاد جوش شوند.
دلیل جوش های روی گونه چیست؟
گوشی موبایل و بالش تان را کنترل کنید. گوشی موبایل، دارای مقادیر بالایی از مواد آلوده کننده می باشد که می تواند منافذ پوست تان را آلوده کند و شرایط ایجاد آکنه را فراهم آورد. بالش و ملحفه نیز می بایست مرتب شسته شود تا چربی های باقی مانده و یا بقایای سلول های پوستی تان از روی آنها پاک شود.
جوش های روی خط فک و چانه چه پیامی دارند؟
این قبیل آکنه ها معمولا به دلیل بر هم خوردن تعادل هورمون ها مرتبط هستند. سیستم غدد درون ریز دچار اختلال می شود و میزان ترشح هورمون های آندروژن (گروهی از هورمون های جنسی) افزایش می یابد. این هورمون ها غدد چربی پوست را به ترشح میزان بیشتر چربی واداشته و امکان انسداد منافذ فولیکول مو را افزایش می دهد. هورمون ها همچنین ممکن است در یک هفته باقی مانده به پریود، افزایش ناگهانی داشته باشند و در برخی افراد، آکنه های پیش از پریود پدیدار شوند.
و اما؛ پیام جوش های روی پیشانی و بینی: استرس و چربی!
اگر در ناحیه T-Zone جوش می زنید به استرسی که تحمل می کنید و میزان چربی که پوستتان ترشح می کند توجه کنید.
مطالعه ای که بر روی تعداد 160 پسر دبیرستانی در سنگاپور انجام گرفت نشان داد استرس، اثری بر افزایش چربی ندارد ولی به وخیم شدن آکنه می انجامد.
خواب مناسب و عدم دست زدن زیاد به پیشانی که سبب انتقال چربی ها و آلودگی ها به داخل منافذ فولیکول می شوند نیز از توصیه های مهم در پیش گیری از آکنه های این ناحیه صورت هستند.
اگر پوست خیلی چربی دارید بهتر است با تجویز پزشکتان از شوینده های پوست چرب مانند شوینده های حاوی سالیسیک اسید در نواحی چرب صورت استفاده کنید.
در چه سنی بیشتر جوش می زنیم؟
جوش های بدو تولد: بین 2 ماهگی تا 4 ماهگی که خودبخود و بدون اثری از بین می روند. این جوش ها فرد را در آینده، مستعد جوش و آکنه شدید نمی کنند.
جوش های بین 3 ماهگی الی 6 ماهگی: این نوع از جوش ها، آکنه های جدی و عمیق هستند که ممکن است جای زخم آنها باقی بماند اما خوشبختانه به ندرت اتفاق می افتند.
زنان بالای 25 سال: برخی از زنان در سنین بالای 25 سال، شاهد آکنه بر روی صورتشان هستند. بیشتر آنها جوش های دوران بلوغ را تجربه کرده اند که از بین رفته اند و در سنین بالای 25 سال مجددا بازگشته اند. حدود 20 الی 40 درصد از زنانی که به عنوان یک فرد بالغ، آکنه را تجربه می کنند، درواقع اولین تجربه آکنه و جوش را می گذرانند.
چه عواملی سبب تشدید آکنه می شوند؟
استرس
نتایج مطالعات نشان می دهد، اگرچه استرس نمی تواند موجب تشکیل آکنه شود، اما به بدتر شدن آکنه های موجود منجر می شود. احتمالا به صورت تجربی نیز متوجه واکنش هایی نظیر کندن و دستکاری آنها در زمان افزایش استرس و یا روی آوردن به خوراکی های حاوی شکر و چربی در زمان افزایش اضطراب شده اید که اوضاع آکنه های موجود را وخیم تر می کنند.
مصرف سیگار
مطالعات نشان داده اند که زنانی که سیگار می کشند جوش های سرسفید و سرسیاه بیشتری روی صورتشان دارند و تشکیل آکنه های عمیق تر و باقی ماندن اسکار آکنه روی صورتشان افزایش می یابد. مطالعه ای دیگر نشان داده است که افرادسیگاری نسبت به آنها که سیگار نمی کشند، بیششتر مستعد آکنه هستند. این نتایج نشان دهنده اثر نیکوتین بر تشدید آکنه و جوش می باشد.
محصولات بهداشتی – آرایشی نامناسب
برخی محصولات آرایشی با دارا بودن ترکیباتی که منجر به بسته شدن منافذ پوست وتشکیل کمدون ها (منافذ فولیکول بسته شده) می شوند، می توانند تشکیل آکنه را تشدید کنند.
عوامل هورمونی
برهم خوردن تعادل هورمونی که ممکن است توسط مصرف داروهای هورمونی یا تغذیه نادرست ایجاد شوند، می تواند در پیدایش آکنه موثر باشد.
داروها و درمان های تشدید کننده آکنه
1- داروهای هورمونی که در ترکیباتشان تنها از آندروژن ها و یا پروژسترون استفاده شده اند، و مواد مکملی که بدنسازان و ورزشکاران ازآنها استفاده می کنند و حاوی استروییدهای سنتزی اندروژنیک که در برخی درمان های خاص تجویز می شوند، می توانند به تشدید آکنه دامن بزنند.
2- آنتی بیوتیک هایی نظیر پنی سیلین، داکسی سایکلین، افلوکساسین و تتراسایکلین می توانند در برخی افراد منجر به تشکیل آکنه و جوش شوند.
3- کورتیکواستروییدها چه به صورت خوراکی و چه به صورت موضعی با افزایش تولید سبوم منجر به ایجاد جوش می شوند.
4- داروهای ضدافسردگی و ضد روان پریشی
5- داروهای ضدتشنج و درمان کننده صرع
6- داروهای شیمی درمانی و داروهای دیگر مانند ناپروکسن، هیدروکسی کلروکوین
7- داروهای ضد قارچ مانند نیستاتین و اینتراکونازول
باید توجه داشت که میزان و مدت زمان مصرف و سوابق فرد از لحاظ شدت آکنه باعث می شود شاهد واکنش های مختلفی از لحاظ ایجاد یا تشدید آکنه و جوش باشیم.
برخی بیماری ها
تخمدان پلی کیستیک، کبد چرب و مشکلات گوارشی (یبوست، التهابات روده ای و ریفلاکس) می توانند منجر به بروز آکنه گردند. با تشخیص این بیماری ها و انجام درمان مناسب می توان به رفع آکنه کمک کرد.
برای جلوگیری از آکنه چه غذاهایی بخوریم؟
اگر چه مطالعات اثبات شده ای در مورد اینکه رژیم غذایی بتواند آکنه را درمان کند وجود ندارد اما برخی مواد غذایی در کاهش اثرات آکنه و بهبودی پوست پس از برطرف شدن آکنه، موثر عمل می کنند:
غذاهای حاوی گلوکز (قند) پایین: شامل میوه ها، سبزیجات، پروتئین های ساده و تمامی دانه ها
غذاهای حاوی پروتیین بالا: تحقیقات نشان داده اند این دسته از مواد، نقش مهمی در بهبودی آکنه ها دارند.
مواد غنی از اسیدهای چرب امگا 3: دانه چیا، ماهی های چرب و بذر کتان، منابع غنی از امگا 3 هستند که در کاهش التهاب و کمک به بهبود علایم آکنه، موثر هستند.
مواد غنی از آنتی اکسیدان ها: این دسته از مواد غذایی نیز به کاهش التهابات ناشی از آکنه کمک کرده و اثرات آکنه را بهبود می بخشند. چای سبز، سبزیجات سبز برگ، کلم قرمز و انواع میوه های خانواده توت ها مانند توت فرنگی، تمشک، شاتوت، حاوی آنتی اکسیدان قابل توجهی هستند.
مواد غذایی سرشار از پروبیوتیک ها: پروبیوتیک ها به دسته ای از باکتری ها و مخمرهای سودمند برای بدن اطلاق می شود. پروبیوتیک ها با بهبود عملکرد دستگاه گوارش و تقویت سیستم ایمنی بدن، به جلوگیری از تشکیل آکنه عمل می کنند. پروبیوتیک ها را می توان هم به صورت خوراکی موجود در غذاها و مکمل ها دریافت کرد و هم به شکل موضعی در محل آکنه استفاده کرد.
در مقابل گروه های ذکر شده، مصرف برخی مواد غذایی بر شکل گیری و تشدید وضعیت آکنه اثر مثبت دارند؛ موادی نظیر کربوهیدرات ها و مواد غذایی حاوی شکر بالا و شیر و بستنی می توانند به بدتر شدن جوش صورت، دامن بزنند!
جمع بندی
بر اساس نقشه آکنه های صورت می توان آگاه شد که جوش ها به ما چه می گویند. جوش های ناحیه صورت و بدن به دلایل مختلفی از قبیل وراثت، مسایل هورمونی، سبک زندگی و تغذیه و یا بیماری ها و داروها در سنین مختلف نمایان شوند. با شناخت کلی از این دلایل می توان پیام ها را شنید و برای هر پیام پاسخی مناسب ارایه کرد. با این حال اگر با چنین راه کارهایی همچنان آکنه دردسر ساز بود بهتر است به پزشک مراجعه کنید تا درمان های حرفه ای تر و جدی تر را برایتان تجویز نماید.
کلینیک ساعی با برخورداری از پزشکان مجرب و ماهر در فضایی صمیمی و با به روز ترین دستگاه ها، خدمات درمان آکنه را در کنار دیگر خدمت جوانسازی پوست به مراجعان خود ارایه می دهد. شما می توانید از طرق ذیل با مشاوران زیبایی کلینیک ساعی در ارتباط باشید.
مشاوره زیبایی کلینیک ساعی: 09198528528
صفحه کلینیک ساعی در اینستاگرام: clinicsaee@
