نگاهی به مزایا و معایب آرايش كردن از دیدگاه روانشناسی

فراتر از استفاده از يك سری محصولات ساده آرایشی، ميكاپ يا آرايش كردن، بُعد روان شناختی عميقی را در پشت رنگ‌ها و بافت‌های خود، پنهان می کند که شایسته تأکید است.

آرایش كردن، یک رسم باستانی، که به منظور افزایش زیبایی بوده است، امروزه به عنوان نقطه تلاقی بین بيان هنری و پذیرش خود دیده می شود. در جامعه‌ای که خودانگاره نقش مهمی ایفا می کند، آرایش، فراتر از يك ظاهر ساده و سطحی به ابزاری برای بیان هویت فردی تبدیل شده است.

با افزایش شبكه های اجتماعی در سال های اخیر، ارتباط بین ظاهر فیزیکی و سلامت روان، توجه فزاینده ای را به خود جلب کرده است. در این زمینه، استفاده از محصولات آرایشی به یك كار روزمره تبديل شده است كه می تواند اعتماد به نفس را بهبود بخشد. اما با اين حال چالش های روانی بالقوه ای را هم به همراه دارد كه باید مورد توجه و بررسی قرار گيرند.

آرايش و رابطه آن با تصوير مثبت از خود

از زمان های قدیم، آرایش، ابزاری برای تغيير و ابراز وجود بوده است و نحوه درک فرد از خود و دیگران را شکل می دهد. امروزه به لطف مشاوره ی متخصصان زیبایی و دسترسی آسان به محصولات آرايشی باكيفيت، این امکان وجود دارد که هر فردی بتواند به صورت خود رنگ ببخشد، خطوط و ويژگی های طبيعی آن را برجسته و عيوب مشهود را پنهان كند يا چهره خود را در قالب هويت ديگری بيازمايد.

بر اساس مطالعات، آرایش می تواند تأثیر مستقیمی بر عزت نفس داشته باشد از اين نظر که به عنوان یک بیان درونی خلاقیت، توانمندی و ارتباط با دیگران در نظر گرفته شود. بنابراین، افراد ممکن است به لحاظ انضباط شخصی و احساس رضایتمندی، از آرايش كردن سود ببرند.

از سوی دیگر، در مواردی که انگیزه، عمدتاً از عوامل بیرونی ناشی می‌شود (مانند فشار اجتماعی یا تأییدطلبی)، آرایش می‌تواند به یک استراتژی غیرمستقیم برای بهبود خلق و خو و همچنين عزت نفس تبدیل شود كه اين هم خطرات خاص خود مانند نياز به اعتبارسنجی و تأييد بيرونی را به همراه خواهد داشت.

آرايش می تواند وسيله ای برای ابراز وجود باشد

شايد تا همین چند دهه پیش، استفاده منظم از لوازم آرایش به عنوان یک كار معمولی و سطحی در نظر گرفته می شد. در حالی كه اكنون هر فرد با انتخاب رنگ‌ها و تکنیک‌های خاص یا سبک‌های ويژه در آرايش كردن می تواند به بيان احساسات، خلق و خو و جنبه های منحصر به فرد در وجود خود بپردازد.

آرایش، ابزار قدرتمندی برای برقراری ارتباط با دیگران (و البته خودمان) است که چه کسی هستیم و چگونه خود را درک می کنیم.

در حقيقت، آرايش، با توجه به استانداردهای زیبایی عصر حاضر، می تواند سهمی در جستجوی ناتمام انسان برای يك كمال دست نيافتنی داشته باشد.

مسائل روانشناختی بالقوه مرتبط با آرايش كردن

در حالی که آرایش می تواند ابزاری برای توانمندسازی باشد، همچنين می تواند به ماسکی تبدیل شود که هویت واقعی فرد را پنهان می کند. اتکای بیش از حد به آرایش برای حفظ یک تصویر مثبت از خود، می تواند به یک دوراهی عاطفی منجر شود، جایی که پذیرش شخصی، مستقیماً با ظاهر بیرونی مرتبط است.

در اینجا، برخی از مشکلات روانی که می تواند با استفاده از آرایش ایجاد شود، آورده شده است:

• وابستگی عاطفی: وقتی عزت نفس پایین است، خطر اتکا به آرایش به عنوان منبع اصلی اعتبار شخصی، وجود دارد.

• مقایسه مداوم: قرار گرفتن در معرض استانداردهای زیبایی غیرواقعی، خطر استفاده از آرایش صرفاً برای مقایسه خود با ایده آل های دست نیافتنی را افزايش مي دهد كه معمولاً اين يك رفتار بدشكل انگاری است.

• مسائل مربوط به عزت نفس: این تصور که از آرایش برای پنهان کردن عیوب استفاده می شود، حتی زمانی كه فرد، طبيعی آرايش می كند، می تواند در تضاد با اعتماد به نفس باشد.

• تحریف تصویر از خود: اتکا به آرایش به عنوان ابزار اولیه برای بهبود ظاهر، ممکن است باعث شود فرد در صورت عدم استفاده از آن، اضطراب یا عدم رضایت را تجربه کند و او را وارد مسائل و مشکلات مربوط به خودانگاره كند.

• فشار زیبایی شناسی مداوم: حفظ استانداردهای زیبایی شناختی می تواند خسته کننده باشد و فشار مداوم برای دستیابی به اهداف غیر واقعی ایجاد کند. این امر در طول زمان بر سلامت روان فرد، تأثیر منفی می گذارد.

آرايش می تواند ابزار عالی برای پذيرش خود باشد

همانطور كه گفتيم، آرایش، مقوله ای در ارتباط با تکامل فرهنگی بشر از دوران باستان است. آرایش با فعال کردن بیان فردی، افزایش خلاقیت و ارائه نوعی توانمندی، به افراد این فرصت را می دهد تا درک خود را از خود تقویت کنند. با این حال، شناخت و توجه به خطرات روانی بالقوه مرتبط با آن، مانند وابستگی بیش از حد، فشار اجتماعی و از دست دادن اصالت، ضروری است. این امر به ویژه در عصر مدرن، فضای مجازی و آرمان های دست نیافتنی زیبایی صادق است و شواهد بيشتری دارد.